Jaworzno Ciężkowice: poznajcie historię tej dzielnicy

Tajemniczy Cieszek dał nazwę osadzie
Na pewno, przynajmniej z początku, nie chodziło o jakieś ciężary. Miano nie ma też przełożenia na żartobliwe sformułowanie, że ktoś ciężko widzi jakąś sprawę. Ciężkowice pochodzą natomiast od nazwiska. Kiedyś mieszkał tam bowiem niejaki Cieszek. I to od niego wywozi się nazwa osady, która później stała się jaworznicką dzielnicą.
Zaskakujące? A jednak to prawda. Wieś z początku nazywała się bowiem ,,Cieszkowice". Tak też nazywano potomków Cieszka.

- Podobnie jak dzieci Jana, to Janowice - wyjaśnia Maria Leś-Runicka, znawczyni dziejów Jaworzna.
Kim był tajemniczy Cieszek? Tak naprawdę nie wiadomo, ale są przypuszczenia, że mógł być na przykład gwarkiem, który rozpoczął wydobycie rudy ołowiu z tamtych terenów.

- Zmiana z Cieszkowic na Ciężkowice pochodzi natomiast od słowa ,,ciężki". W XIX wieku obie nazwy stosowano zamiennie razem z pośrednią - ,,Cięszkowice" - dodaje.

Warto dodać, że swego czasu wykorzystywano też takie miana dla osady jak choćby Ceyskowice, Cienskowicy, Czeskowicze i Tiesnskowice.

Historia rozpoczyna się w XIII wieku
Ciężkowice zostały założone w XIII wieku. Nie jest wykluczone, że w tym czasie należały do małopolskiego rodu Świebodziców-Gryfitów, a później trafiły w ręce benedyktynek tynieckich z klasztoru w Staniątkach Konrad Mazowiecki. Potwierdza to bulla papieża Innocentego IV z 1253 roku.

Mowa o Ciężkowicach pojawia się w różnych tekstach źródłowych. Na przykład w 1407 roku wspomniano niejakiego Mikołaja, ówczesnego sołtysa osady.

Z kolei notatka z 1428 roku mówi o procesie odbywającym się przed sądem wójtowskim w Chrzanowie w sprawie zabójstwa sołtysa Ciężkowic - Jakuba, sołtysie Ciężkowic.

Kolejnym wspomnianym sołtysem (rok 1440) był Stanisław z Byczyny.

A w 1441 roku sołectwo Ciężkowice zostało podzielone. Jedną częścią zarządzał Jan z Ciężkowic i a drugą Albert z Garbar pod Krakowem, a od 1531 roku w Ciężkowicach rządził szlachcic Filip Ciężkowicki.

Wato dodać, że część Ciężkowic, podobnie jak Długoszyna, należała do biskupstwa krakowskiego, a część była królewska.
- Nie były one równe. Do biskupa krakowskiego należała jedna trzecia wsi - zaznacza Maria Leś-Runicka.

Ważniejsze wydarzenia, które miały tu miejsce
Z ważniejszych wydarzeń, które miały miejsce w Ciężkowicach na przestrzeni wieków, należy wspomnieć o czasach Leszka Białego, gdy o tzw. "srebrodajne pola" walczyli ze sobą Konrad Mazowiecki i Henryk Brodaty.
Była też próba wydobycia węgla (pierwsza połowa XIX wieku). Teren okazał się jednak bagnisty, dlatego kopalnia założona przez wiedeńskiego bankiera Maksa Low Beera została zamknięta.

Z kolei w pierwszej połowie XIX wieku Ciężkowice, Luszowice, Góra Luszowskicka, Kościelec, Piła, Płaza, Pogorzyce, Oblaszki, Bolęcin, Grojec i Rudna wchodziły w skład gminy wiejskiej w Kościelcu.
Ciekawa jest też historia parafii pw. Matki Bożej Nieustającej pomocy. Ma ona swój początek na przełomie XVIII i IX wieku (warto zaznaczyć, że kiedyś Ciężkowice należały najpierw do parafii w Lędzinach, a później w Jaworznie). Najpierw powstała mała kaplica św. Rozalii z Palermo. W 1903 roku budowla została rozbudowana, ale i tak była bardzo ciasna.

Druga rozbudowa miała miejsce w 1921 roku. Właśnie wtedy powstała dzisiejsza parafia w Cieżkowicach. Jej pierwszym proboszczem był ks. Andrzej Mroczek. Budowa nowego kościoła rozpoczęła się w latach 20. XX wieku. Pierwsza msza św. została odprawiona przez proboszcza 23 grudnia 1934 roku.