Jeleń wrócił do Jelenia! Symbol dzielnicy znowu wieńczy XVII- wieczną studnię w jaworznickiej dzielnicy

Co stało się z figurką jelenia, wieńczącą do tej pory XVII-wieczną studnię w Rynku w Jeleniu? Takie pytanie zadawaliśmy w sierpniu ubiegłego roku w jaworznickim Miejskim Zarządzie Dróg i Mostów. Podczas zbierania materiałów na temat zabytków Jaworzna, ujawniliśmy wtedy, że z XVII-wiecznej studni w dzielnicy Jeleń, zniknęła z zadaszenia wiekowej studni symboliczna figurka.

Nasze sierpniowe pytanie było zaskoczeniem dla władz miasta. Początkowo myślano, że figurka jelenia z XVII-wiecznej studni zawieruszyła się podczas prac renowacyjnych Rynku w Jeleniu. Jednak rozmowy z pracownikami wykonującymi renowację, nie przyniosły rozwiązania zagadki jelonka. Niestety, okazało się, że zabytkową studnię w Jeleniu okradziono z symbolicznej figurki.

Po siedmiu miesiącach od ujawnienia kradzieży, MZDiM w Jaworznie poinformował, że na dach wieńczący wiekową studnię, znów powrócił jeleń. Skradzionej figurki nie udało się odnaleźć, jednak dzięki staraniom MZDiM oraz Muzeum Miasta, udało się odtworzyć skaczącego nad dachem studni jelenia.

- Dzięki współpracy MZDiM z Muzeum Miasta Jaworzno, na zabytkowej studni w Jeleniu znów pojawiła się figurka jelenia. Poprzednia została skradziona, przez pewien czas dach studni zdobił "jeleń tymczasowy". W końcu, dzięki współpracy jednostek, udało się odtworzyć skradzioną figurkę - poinformowała Izabela Miszczyk, rzecznik prasowy MZDiM w Jaworznie.

Przypomnijmy, że symbol jelenia od wieków związany jest z dzielnicą Jeleń w Jaworznie. Pierwsze wzmianki o osadzie Jeleń pochodzą z 1242, kiedy miejscowość stała się własnością biskupów krakowskich i częścią klucza sławkowskiego, a w okresie późniejszym klucza lipowieckiego. W 1303 roku Jeleń otrzymał przywilej lokacyjny od biskupa Jana Muskaty. Nierozłącznie, z historią osady związana jest figurka legendarnego jelenia. Znajduje się w herbie dzielnicy, jak również w postaci obelisku tego zwierzęcia na odnowionym rynku. Wieńczyła również dach XVII-wiecznej studni jeleńskiego Rynku. Figura tego dostojnego zwierzęcia wrośnięta jest w miejscową legendę o powstaniu osady. Jak mówi legenda, "w miejscu dzisiejszej dzielnicy Jaworzna – Jelenia, rosła niegdyś ogromna puszcza. Według legendy jeden z książąt śląskich w czasie polowania zabłądził w niej. Władca zapędził się za wspaniałym jeleniem i dotarł aż do rzeki, dzisiejszej Przemszy – z jej biegiem powrócił do punktu wyjściowego polowania. Na pamiątkę takiego ocalenia książę założył w puszczy osadę i nazwał ją oczywiście - Jeleń."

Jeleńska studnia z XVII w. posadowiona jest na trasie dawnego szlaku kupieckiego z Węgier, w dzisiejszym Rynku dzielnicy. Przed wiekami stała obok nieistniejącego już dziś domu kupieckiego. Ze studni korzystali okoliczni mieszkańcy, a także przyjezdni, którzy przybywali na comiesięczne targi. Jeleńska studnia ma kamienne cembrowanie, na jej dwóch kamiennych cokołach wsparto kołowrót z łańcuchem. Studnię przykrywa spory, czterospadowy dach, pokryty dachówką, wsparty na czterech słupach. Od momentu powstania, ozdobiony był figurką biegnącego jelenia, umieszczoną na szczycie. Oryginalna figurka widoczna jest jeszcze na fotografiach z 2016 roku. Dla porównania, w galerii prezentujemy fotografię dachu studni z oryginalnym jelonkiem, stan XVII-wiecznego obiektu po ujawnieniu kradzieży figurki oraz studnię z nową, zrekonstruowaną sylwetką biegnącego jelenia na dachu.