Do Hymnu! Społeczność SP 14 z Jaworzna bierze udział w V edycji ogólnopolskiego konkursu organizowanego przez Narodowe Centrum Kultury

Ogólnopolski Konkurs "Do Hymnu", organizowany przez Narodowe Centrum Kultury, kierowany jest do uczniów szkół podstawowych. Odbywa się w ramach obchodów rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości. Tegoroczna edycja była piąta z kolei. Jako jedyna placówka z Jaworzna, zakwalifikowała się do niego Szkoła Podstawowa nr 14 im. Majora Henryka Sucharskiego.

Zadaniem konkursowym jest wspólne wykonanie przez co najmniej połowę szkolnej społeczności Hymnu Państwowego oraz dwóch wybranych pieśni hymnicznych.

- Oprócz hymnu, będziemy śpiewać również "Rotę" oraz "Gaude Mater Polonia" - zdradziła tuż przed konkursowym wykonaniem Natalia Smagacz, dyrygent Zespołu "Zadyrygowani", działającym przy MDK im. Jaworzniaków na Osiedlu Stałym oraz nauczyciel muzyki w SP 14. - Hymn Państwowy był obowiązkowym punktem na liście patriotycznych pieśni do odśpiewania, poza nim, spośród 9 utworów z listy wytypowanej przez NCK, należało dobrać jeszcze dwa - wyjaśniła Smagacz.

W szkole biorącej udział w konkursie, w dniu wyznaczonym przez komisję konkursową, musi zebrać się co najmniej połowa uczniów placówki, by wspólnie zaśpiewać wybrane z listy pieśni. Wykonanie ocenia jury konkursowe, które w wyznaczonym terminie przyjeżdża do placówki na przesłuchanie. W jaworznickiej czternastce, 15 listopada 2022 roku, Mazurek Dąbrowskiego popłynął z ponad 230 gardeł.

Aby odpowiednio przygotować się do konkursu, uczniowie przez ponad dwa miesiące ćwiczyli śpiewanie pieśni pod okiem i batutą p. Natalii Smagacz. Trenowali także na lekcjach wychowawczych oraz w domach z rodzicami i dziadkami.

- W każdej klasie, przez cały wrzesień i październik, kilka razy w tygodniu śpiewaliśmy wspólnie wytypowane pieśni. Dodatkową trudnością była nauka słów utworów, z których jeden był po łacinie, a kolejny, "Rota", nieco różnił się w zakresie tekstowym od wersji, które najczęściej spotkać można w internecie - relacjonuje Natalia Smagacz. - Zarówno tekst, jak i tonacja wykonywanych utworów, musiała zostać zatwierdzona przez Komisję Konkursową. Na przykład nam zezwolono obniżyć tonację Hymnu z F-dur na S-dur - dodaje dyrygentka.

Natalia Smagacz zauważa również, ze najtrudniejsze w nauce śpiewania była walka z nawykami, przyzwyczajeniami. Z uwagi na obowiązek śpiewania pieśni z tekstem zatwierdzonym przez komisję NCK, trzeba było korygować u uczniów wyuczone przez lata nawyki dotyczące np. wersji tekstowej "Roty" czy "Mazurka Dąbrowskiego".

Celem konkursu jest rozbudzenie wśród dzieci i młodzieży postaw patriotycznych, poczucia przynależności do państwowości polskiej, jedności narodowej.

- Niewątpliwie wartością dodaną konkursu jest obudzenie patriotycznego ducha. Wiele się mówi o Unii Europejskiej, natomiast należy przypominać również, że w ramach jedności europejskiej, pozostajemy przede wszystkim Polakami, z naszą kulturą, tradycjami, historią - zauważa Smagacz.

Podczas nauki pieśni patriotycznych, młodzież i dzieci mają okazję poznawania polskiej historii. Jedną z ciekawostek są na przykład okoliczności, w jakich narodziła się melodia "Roty".

- Podobno 13 stycznia 1910 roku Feliks Nowowiejski wybiegł nagle z zakładu fryzjerskiego przy ul. Floriańskiej 20 i w ciągu godzinnego spaceru skomponował muzykę do wiersza "Rota" Marii Konopnickiej. Wiersz poetka napisała w Cieszynie w 1908 roku. Miał być protestem przeciwko germanizacji i polityce pruskiego zaborcy oraz brutalnej pacyfikacji uczniów szkoły we Wrześni. Pierwodruk "Roty" ukazał się w krakowskim piśmie dla kobiet "Przodownica". Kompozytor, który natrafił na niego u fryzjera, wielokrotnie przyznawał się, gdzie odnalazł swoją inspirację. Tymi opowieściami bardzo denerwował poetkę, która brała życie bardzo serio i uważała, że tak poważne w treści utwory powinny mieć równie poważną oprawę - opowiada historyczną anegdotę Natalia Smagacz. - Obok wątku fryzjerskiego, pojawiła się także wersja, że Feliks Nowowiejski pierwszy raz usłyszał swoją muzykę w trakcie spaceru na kopiec Kościuszki i kilka taktów zapisał na starej kopercie, a całość zakończył już w domu - puentuje dyrygentka.

Komisja Konkursowa ocenia między innymi interpretację utworu, wyraz artystyczny, otoczkę wykonania pieśni, w tym np. dekorację miejsca wykonywania pieśni i ubiór uczestników.

- Jest godzina 14, wszyscy zazwyczaj jedzą o tej porze obiad, potem deser, a wy zebraliście się tutaj wspólnie i śpiewacie pieśni patriotyczne. Chcieliśmy Wam za to podziękować - zwrócił się do uczniów SP 14 profesor Akademii Muzycznej dr hab. Wiesław Delimat, jeden z członków Komisji konkursowej, która przyjechała do jaworznickiej placówki. - Traktujemy przyjazd do Was jako wielkie święto. Swoim wyglądem, zaangażowaniem, daliście piękny przykład. Dziękuję także Waszym rodzicom, dziadkom, nauczycielom, którzy uczestniczyli w przygotowaniach - mówił podczas uroczystej gali konkursowej Wiesław Delimat. - Mam nadzieję, że odśpiewane tu dzisiaj pieśni zachowacie w pamięci i sercach do końca życia i będą one wam towarzyszyć w chwilach trudnych, ważnych i radosnych - puentował profesor.

Na ręce dyrektor szkoły mgr Marzeny Stankiewicz, profesor Delimat wręczył specjalny pamiątkowy dyplom uczestnictwa w V edycji konkursu "Do Hymnu". Dyrektor szkoły nie kryła łez wzruszenia, podczas uroczystego wykonania pieśni przez uczniów.

- Podczas wizyt w placówkach, gdzie oceniamy przygotowanie do konkursu najbardziej zaskakuje i wzrusza nas jedność, zaangażowanie całych szkolnych społeczności - mówiła profesor Akademii Muzycznej dr hab. Aleksandra Paszek, drugi z członków Komisji konkursowej. - To niełatwe zadanie, aby wspólnie, w określonej tonacji wykonać trudne do nauczenia utwory. Jesteśmy pod wrażeniem, że nawet łaciński tekst jest wspaniale interpretowany przez najmłodszych - dodawała.

- Najtrudniejsze do wykonania są utwory najdawniejsze, np. Gaude Mater Polonia lub Bogurodzica, powstałe w czasach, kiedy nie istniała w muzyce tonacja. Są atonalne - wtrącał profesor Delimat.

Profesor podkreślał również, ze konkurs jest piękną lekcją patriotyzmu.

- Mądrzy dyrektorzy łączą element rywalizacji w konkursie z niepowtarzalną lekcją polskiej historii - mówił Delimat.

Rozstrzygnięcie V edycji Ogólnopolskiego Konkursu "Do Hymnu" nastąpi 30 listopada, wtedy poznamy laureata, który zdobędzie 5 tys. złotych nagrody głównej. Jaworznicka placówka była jednym z 300 podmiotów biorących udział w konkursie, jedną z 40 placówek w woj. śląskim oraz jedyną placówką z Jaworzna uczestnicząca w konkursowych zmaganiach chóralnych.